Wanneer zijn er teveel schulden?
We worden omringd door schuldenbergen die alsmaar groter lijken te worden. De lijst met voorbeelden is eindeloos. Frankrijk wordt veel genoemd en de VS heeft zijn eigen scenario met een stijgend schuldenplafond en geregeld een overheid die stilvalt omdat er geen budget meer is. Als Belgen zitten we op onze eigen schuldenberg waarover we al een tijdje de controle kwijt zijn. Zo kan ik nog wel even doorgaan met het opnoemen van andere landen waarbij we eenvoudig kunnen besluiten dat schulden en het gebrek aan controle erop een wereldwijd fenomeen zijn. Tot nu toe leek dit de belegger niet te verontrusten.
Als belegger heb je met schulden meestal te maken in de vorm van obligaties. Je richt dan je aandacht op de specifieke kenmerken van deze klasse zoals het rendement en de betrouwbaarheid van de emittent. Bijna nooit kijk je naar het terugbetalingsgedrag van de schuldenaar omdat je er simpelweg van uit gaat dat de kwaliteit van de obligatie dusdanig is dat het kapitaal op het einde van de looptijd terugbetaald wordt. Zeker als de uitgever de overheid is. Je gaat er ook van uit dat de intresten betaald worden tijdens de looptijd. Natuurlijk als de intrestfactuur alsmaar stijgt omdat er alsmaar meer schuld wordt aangegaan, wanneer wordt veel te veel? Als tenslotte de centrale banken terzelfdertijd de rente laag houden, wat is dan die schuld nog waard?
Die impliciete twijfels over de waarde van klassieke activa infecteren ook het vertrouwen dat elke deelnemer 'moet' hebben om mee te draaien in het beleggingsverhaal. Als de waarde van de klassieke activa niet meer onomstotelijk vaststaat, waarom zou je dan nog in het lange termijn beleggingsverhaal en zijn potentieel hoger rendement geloven?
Zekerheid in alternatieve activa
Het vertrouwen van beleggers is het fundament van alles. Maar wat gebeurt er als dat vertrouwen afbrokkelt? We zien steeds meer mensen twijfelen aan de waarde van klassiek geld. Het resultaat? Die twijfelaars zoeken naar zekerheid in andere activa die min of meer losgekoppeld zijn van geld en/of van de overheid.
Zij die absolute zekerheid willen, verlaten eigenlijk de beleggingsmarkt en zijn dus eigenlijk meteen belegger af. Dit is een fundamentele keuze die grote gevolgen heeft. En die vinden ze opvallend genoeg vooral in alternatieven zoals goud, grondstoffen en zelfs in bitcoin. Op dit soort "activa" krijg je geen intrest, geen dividend of geen ander inkomen. Het is een fundamenteel andere kijk op 'beleggen' waarbij je buiten de markt wil gaan staan omdat je de beleggingsmarkt niet meer vertrouwt. Het is een andere markt met zijn eigen mechanismen die niet altijd even transparant zijn. Laat staan dat het duidelijk is wie de marktpartijen zijn.
Goud op 1 - bitcoin op 2 - grondstoffen op 3 enz.
Alles wat niet direct is verbonden aan het klassieke geldcreatiesysteem van overheden, krijgt plots een aantrekkelijke glans. Ironisch genoeg rekenen we nu daar ook de bitcoin bij als 'veilige' haven voor wie zekerheid zoekt. Alternatief is dus echt alternatief. Zolang er geen rechtstreeks verband is met geld of met banken of overheid, is het een mogelijk alternatief voor beleggen.
Deze schuldencrisis is geen lokaal probleem; het is een wereldwijd fenomeen. Daardoor leggen de onzekerheden rondom schulden een zware druk op de waarde van klassieke beleggingen. Er wordt zelfs gevreesd dat we op een bubbel zitten. Beleggers voelen zich daardoor steeds vaker onzeker en angstig. Maar het lot van de belegger is toch omgaan met onzekerheid? Je weet nooit wat er in de toekomst gebeurt en je bent nooit zeker van het toekomstig rendement.
Maar – en dat is een belangrijk neveneffect – sommige bedrijven met een sterke reputatie en solide resultaten, blijken nu goedkoper te kunnen lenen op de obligatiemarkt dan sommige overheden. Dit mechanisme opent de deur naar interessante kansen in bedrijfsobligaties. Dus de klassieke markten werken dan toch nog en waarderen de schulden en het terugbetaalgedrag correct.
Klassieke Beleggingen vs. Alternatieven: Wat Nu?
Moet je als belegger daarom radicaal afscheid nemen van alle klassieke beleggingen? Niet per se. Het is wél raadzaam om je strategie tegen het licht te houden en te checken of die voldoende tegengewicht biedt aan onzekerheid.
Natuurlijk als je overtuigd bent dat de markt niet meer te vertrouwen valt en je daarom je petje als belegger opbergt, dan respecteren we die beslissing. We betreuren ze ten zeerste omdat je heel wat potentieel beleggingsresultaat op de lange termijn laat liggen.
Maar ook vooral omdat dit betekent dat je niet langer gelooft dat rendement voortkomt uit de groei en de inspanning van alle economische actoren wereldwijd die continu plannen maken, uitvoeren, bijsturen en opnieuw beginnen. Dit is een fundamentele basisovertuiging die onder meer inhoudt dat de dagelijkse prijs van de markten de beste manier is om waarde aan een actief toe te kennen.
Wat doe je met goud in dit verband? En moet je van die grondstoffen niet iets maken? Wat kan je met bitcoin doen als je die niet kan omzetten in de tegenwaarde in geld? Dan moet iedereen geloven dat bitcoin een digitaal middel is dat geld volledig vervangt? Let op het woord 'geloven'. Was dat niet het probleem met de waarde van geld?
Dikwijls wordt gezegd dat vastgoed een tussenoplossing in dit verband. Vastgoed houdt beter zijn waarde dan de andere activaklassen zoals aandelen en obligaties omdat de geldontwaarding minder effect zou hebben. Dan moet je wel zorgen voor een marktconform rendement op dit actief wat ook niet altijd evident is. Denk aan continu verhuren voor het beste rendement en het continue onderhoud.
Wij pleiten ervoor bij Cring om altijd in de klassieke markt te blijven want alleen daar is de kans op rendement waarschijnlijk zelfs al zijn er soms periodes waar dit rendement onbestaande of negatief is.
Wat kan jij doen als belegger?
Als belegger heb je drie opties:
- Blijven zitten en je strategie rustig blijven volgen ?
- Checken of je echt een belegger bent ?
- Voor het alternatief gaan en nooit meer terugkeren naar de beleggingsmarkt?
Natuurlijk biedt Cring een hulplijn bij deze keuzes.
Elke periode kent zijn eigen onzekerheden. Onzekerheid is het lot van de belegger. Maar met een goed doordachte Financial Life Planning en begeleiding door een betrouwbare coach – zoals Cring – kun je met vertrouwen blijven bouwen aan jouw financiële toekomst.
Tot slot: Blijf realistisch, houd het hoofd koel
De schuldencrisis zal niet van de ene op de andere dag verdwijnen. De markten zullen alle partijen tot correcties en aanpassingen dwingen die soms nogal hard kunnen uitvallen. Kijk naar de evolutie van de dollar. Die zal nog lang de rol van reservemunt spelen simpelweg omdat er geen alternatief is. De euro heeft last van een te zwakke Europese Unie in dit verband en daarbuiten is er geen enkele kapitaalmarkt groot en open genoeg om de rol van de dollar over te nemen.
Maar onthoud: je vermogen is niet het doel, maar het middel om jouw dromen te realiseren. Laat je niet leiden door angst of hype, maar maak keuzes die passen bij jouw levensdoelen en waarden. Denk er over na of je al dan niet een belegger bent of blijft in deze moeilijke tijden.
Bij Cring helpen we je graag om die doelen helder te krijgen, je strategie te personaliseren en samen te navigeren door deze uitdagende tijden. Wil je weten hoe wij Financial Life Planning aanpakken en wat dit voor jou kan betekenen? Neem gerust contact met ons op.
Tot later.
Lieven
0475 23 93 97
Master in de personal financial planning
Antwerp Management School
Disclaimer
De informatie in deze tekst is alleen bedoeld als achtergrondinformatie voor de ontvanger en voor gebruik door hem. Ze werd opgesteld met de beste bedoelingen en zonder enige garantie op of streven naar correctheid en volledigheid. Cring heeft gegronde redenen om aan te nemen dat alle feitelijke informatie hierin waar is op de datum van de tekst. Het betreft geen beleggingsadvies, ook geen aanbeveling, en ook geen aanbod tot verkoop van enige dienst of product en het is niet bedoeld als een voldoende basis om een beleggingsbeslissing te nemen. Vooraleer te handelen op basis van informatie uit dit document, moet u zich afvragen of het geschikt is voor uw specifieke omstandigheden en indien geschikt, professioneel advies zoeken. Het is de verantwoordelijkheid van elke persoon die een aankoop wil doen om kennis te nemen van alle toepasselijke wetgeving en reglementering en die ook na te leven. Ongeoorloofde reproductie of verspreiding van dit materiaal is ten strengste verboden. Cring aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor verlies resulterend uit het gebruik van de hierin bevatte informatie.
